Wniebowzięcie – nazwa pochodzi od połączenia dwóch słów: „niebo” i „wziąć”. Wzięta do nieba z ciałem i duszą została Matka Boża. W tym dniu w kościołach święci się zboża, zioła, kwiaty, warzywa, owoce.
Geneza
Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny jest jednym z najstarszych świąt chrześcijańskich, ponieważ jest obchodzone od V w. W kościołach wschodnich uroczystości związane z tym świętem odbywają się dwa tygodnie później (zgodnie z kalendarzem juliańskim), a ich nazwa to „Zaśnięcie Najświętszej Marii Panny”.
Zwyczaje
1. W niektórych kościołach katolickich w wigilię święta Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, czyli 14 sierpnia wieczorem są sprawowane msze, po których wierni ruszają w procesji, niosąc figurę śpiącej Bożej Matki.
2. Święcenie ziół, kwiatów, zbóż ma swój początek w jednym z apokryfów. Gdy Matka Boska umarła, apostołowie chcieli ją pochować. Musieli jednak poczekać z pochówkiem na niewiernego Tomasza, który mógłby nie uwierzyć w jej śmierć. Kiedy wrócił niewierny Tomasz, okazało się, że w miejscu złożenia ciała Bożej Matki leżą tylko pachnące kwiaty i zioła.
Każdy kwiat w sierpniu woła zanieś mnie do kościoła – powiedzenie ludowe
3. Przystrajanie poświęconymi wiankami z kwiatów, ziół i zbóż swoich domostw miało chronić mieszkańców przed złymi urokami.
4. W święto Wniebowzięcia rolnicy wyruszają w pielgrzymki do miejsc kultu maryjnego np. Jasna Góra w Częstochowie. W niektórych miejscowościach np. w Kalwarii Zebrzydowskiej obchodom towarzyszy pogrzeb Matki Boskiej.
Dożynki
Ze świętem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny wiążą się obchody dożynek i zwyczaje żniwiarskie. To święto wieńczące trud rolników. W tym czasie przygotowywane są m.in. wieńce dożynkowe jako symbol pomyślnie zakończonej pracy w polu i podziękowanie za wszystkie dary.
Na Wniebowzięcie zakończone żnięcie – powiedzenie ludowe
Geneza
W okresie przedchrześcijańskim było to etniczne święto słowiańskie, przypadające na okres równonocy jesiennej. W Polsce dożynki albo święto plonów obchodzi się od XVI w. Nasi przodkowie mieli szczególny szacunek do chleba, który stanowił podstawę ich jadłospisu.
Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba
podnoszą z ziemi przez uszanowanie,
Dla darów nieba…
Tęskno mi, Panie (…)
C.K. Norwid
Zwyczaje
1. Żnięcie zbóż rozpoczynano od wykonania znaku krzyża.
2. Żniwiarzy, którzy wyruszali do pracy w polu, błogosławił ksiądz,
3. W niektórych regionach kraju sygnałem do rozpoczęcia żniw były nawołujące głosy przepiórek.
4. Pierwszy snopek był odkładany i przekazywany gospodarzowi, który wnosił go do swego domu w Wigilię.
5. Wykonywano dożynkowy wieniec. Tradycyjny wieniec składał się ze złożonych czterech pałąków w kształcie korony. Przystrojony kwiatami, ziołami, zbożami, itd. Symbolizował plon i dostatek. Później był uroczyście święcony w kościele. Poświęcone ziarno z wieńca dodawało się do ziarna przeznaczonego na siew, co miało wpłynąć na urodzaj.
Po roku 1945 (koniec II wojny światowej) dożynki miały charakter polityczny, bo w ich trakcie okazywano poparcie dla władzy ludowej i polityki rolnej.
Współcześnie ze świętem plonów (powrót do pierwotnych obrzędów odzyskały w latach 80. XX w.) jest połączone w wielu miejscach Polski „święto chleba”.
TWÓJ KOMENTARZ